Sự khác nhau giữa Biên dịch và Phiên dịch
07/12/2020Mô tả sơ lược Kỹ năng của các dịch giả chuyên ngành
Thoạt nhìn, dường như sự khác biệt giữa phiên dịch (interpreting) và biên dịch (translation) chỉ là sự khác nhau về phương tiện chuyển tải: người phiên dịch chuyển tải (dịch) bằng lời nói, trong khi người biên dịch thể hiện bằng chữ viết. Cả phiên dịch và biên dịch đều giả định cần có sự yêu thích ngôn ngữ nhất định và kiến thức sâu rộng về hai hoặc nhiều thứ tiếng
Tuy nhiên, người ta có thể cho rằng những khác biệt về các kỹ năng thì lớn hơn những tương đồng. Các kỹ năng chính yếu của dịch giả (người biên dịch) là khả năng hiểu được ngôn ngữ gốc và văn hóa của quốc gia nơi mà bản văn được tạo ra, và, sử dụng các từ điển đáng tin cậy, và các tài liệu tham khảo, chuyển tải văn bản tài liệu đó một cách rõ ràng và chính xác sang ngôn ngữ đích. Nói cách khác, khi mà các kỹ năng ngôn ngữ và văn hóa vẫn mang ý nghĩa quyết định, thì dấu hiệu quan trọng nhất của một dịch giả giỏi là khả năng viết tốt bằng ngôn ngữ đích.
Mặt khác, một phiên dịch viên phải có khả năng dịch cả hai chiều ngay lập tức, mà không sử dụng tự điển, hoặc sử dụng thêm các tài liệu tham khảo nào khác. Phiên dịch viên phải có khả năng nghe xuất sắc, đặc biệt đối với phiên dịch đồng thời. Người phiên dịch đồng thời cần xử lý và ghi nhớ lối diễn đạt/ngôn từ mà diễn giả ngôn ngữ gốc hiện đang nói, trong lúc đồng thời cung cấp bằng ngôn ngữ đích phần dịch lời diễn giả nói 5-10 giây trước đó. Ngoài ra, người phiên dịch phải có các kỹ năng nói trước công chúng xuất sắc, và năng lực trí tuệ để chuyển đổi ngay lập tức các đặc ngữ, các cụm từ/lối nói thông tục và các tham chiếu đặc trưng về phương diện văn hóa thành các phát biểu tương đương mà thính giả ngôn ngữ đích sẽ có thể hiểu được.
Phiên dịch viên quốc tế cần phải có các kỹ năng sau đây:
- Kiến thức hoàn chỉnh về lĩnh vực ngôn ngữ tổng quát cần được phiên dịch,
- Hầu như hoàn toàn quen thuộc với cả hai nền văn hóa;
- Vốn từ vựng rộng lớnvề cả hai ngôn ngữ;
- Khả năng biểu đạt ý tưởng rõ ràng và súc tích ở cả hai ngôn ngữ;
- Kỹ thuật ghi chép xuất sắc cho trường hợp dịch đuổi;
Có ít nhất 2-3 năm kinh nghiệm dịch ‘cabin’ đối với trường hợp dịch đồng thời.
Sưu tầm & lược dịch
